UEFA Intertoto Kupası: Yaz Futbolunda Avrupa Kulüpleri için Bir Fırsat Kapısı
UEFA Intertoto Kupası, 1967 yılından itibaren düzenlenen ve Avrupa futbol kulüpleri için bir fırsat sunan bir turnuvaydı. İlk olarak futbol dışı zamanlarda – çoğu Avrupa liglerinin sezon öncesi – Toto bahisleri sunabilmek amacıyla kurulmuştur. 1995 yılında, UEFA Kupası’na az farkla katılmayı kaçıran takımlar için, UI-Cup aracılığıyla yine UEFA Kupası’na katılma şansı doğmuştur. Bu son şans nedeniyle halk arasında “Samandan yapılmış kupa”, “Teselli Kupası” veya “İyi Umut Kupası” gibi isimlerle anılmıştır. UEFA Intertoto Kupası son kez 2008/09 sezonunda düzenlenmiştir.
Turnuvanın Modu 2006/07 sezonundan itibaren, UEFA’nın 53 üye federasyonu, turnuvada tam olarak birer takım ile temsil edilmiştir. Eğer bir federasyon temsilcisini geri çekerse, UEFA o yeri başka bir federasyona verebilir. 2007/08 sezonunda İskoçya, Norveç, Lihtenştayn ve San Marino’dan katılım olmamış, buna karşılık Romanya iki takım göndermiştir ve böylece 50 takımlık bir katılımcı grubu oluşmuştur. Üç eleme turu, gidiş-dönüş maçları üzerinden oynanmıştır. İlk turda UEFA Beş Yıllık Değerlendirme’nin alt yarısından 27 takım ve bir Romanya temsilcisi mücadele etmiştir. İkinci turda, bu 14 kazanan takım ve 14 üst sıradaki federasyonların temsilcileri karşı karşıya gelmiştir. En üst 8 sıradaki federasyonlar ise takımlarını doğrudan üçüncü tura göndermiştir. Buradan ve ikinci turun 14 galibinden, 11 eşleşme çekilmiştir. Üçüncü turun galip gelen takımları, UEFA Kupası’nın ikinci eleme turuna yükselmiştir.
2006’dan 2008’e kadar kupanın galibi, takip eden UEFA Kupası’nda en fazla tur atlayan takım olmuştur.
Ulusal Kalifikasyon Doğrudan UEFA Kupası’na katılma hakkı kazanan sıranın hemen arkasında yer alan takım, UI-Cup için uygun kabul edilmiştir. Belirli bir takım yarışmaya kaydolmamışsa, sıradaki takım turnuvaya katılmıştır. Bir süre boyunca federasyon başına birden fazla takım katılmıştır. Bir kulüp, yarışmaya katılma konusunda spor kriterlerini karşıladığında, UEFA lisans incelemesi yapma hakkını saklı tutmuş ve gerekirse takımı kabul etmeyebilmiştir. 2005 ve 2009 yılları arasında, lisans sorunları nedeniyle toplam 28 takım UEFA Intertoto Kupası’ndan men edilmiştir.
Tarihi Intertoto Kupası, 1967 yılında yaz aylarında milli Toto şirketlerine maçlar sunmak ve aynı zamanda küçük kulüplere uluslararası maçlar oynama fırsatı vermek amacıyla başlatılmıştır. Bu yarışma, aynı yıl son kez düzenlenen Uluslararası Futbol Kupası’nın (IFC) doğrudan bir halefi olup, 1994 yılına kadar birden fazla şampiyonun belirlendiği grup maçlarından oluşmuştur. 1978 yılında, sadece tek seferliğine özel bir etkinlik gerçekleştirilmiştir. 1995 yılında Intertoto Kupası, UEFA Intertoto Kupası adını alarak UEFA’nın yönetimine geçmiştir. Bu değişiklikle birlikte, grup maçlarına final oyunları eklenmiş ve üç galip takım (1995’te sadece iki) UEFA Kupası’nın ilk turu için kalifiye olabilmiştir. UI-Cup aracılığıyla 1995 yılında katılan Girondins Bordeaux takımı, UEFA Kupası finaline kadar yükselmiştir.
1998 yılında, grup aşaması kaldırılmıştır. Bu tarihten itibaren, beş turda oynanan maçlar sonucunda galip gelen takımlar belirlenmiş ve toplamda her sezon Avrupa kulüp futbolundan 61 takım katılmıştır. Daha güçlü takımlar doğrudan ikinci veya üçüncü tur için belirlenmiştir. Beşinci tur sonunda, UEFA Kupası’na kalifiye olan üç elit takım belli olmuştur.
30 Kasım 2007’de UEFA tarafından, 2008 yılında düzenlenecek son turnuva sonrası UI-Cup’ın kaldırılması kararlaştırılmıştır. Bunun yerine, UEFA Avrupa Ligi olarak yeniden adlandırılan UEFA Kupası’nda, daha zayıf ülkeler için daha fazla başlangıç yeri oluşturulmuş ve bir ek eleme turu oynanmıştır.